Ontmoet: Tolk
Hicham Rida

Hicham Rida wordt 55 jaar geleden geboren in het zuiden van Libanon. Het gezin bestaat uit vader, moeder en zes zoons. Hij groeit op tussen bombardementen en af en aan rijdende ambulances met doden en gewonden. “Als kind vond ik het normaal, het was onderdeel van mijn dagelijkse leven.”

Blauwhelmen

VN soldaten, de blauwhelmen, spelen daarin een belangrijke rol. Senegalezen, Fijiërs en Fransen: mensen van andere continenten die anders spraken en er anders uitzagen. “Dat vond ik interessant. Ik merkte dat als ik hun taal sprak ze naar me zwaaide. Ik had contact. Dat was leuk. Zo heb ik Frans en Wolof leren spreken.”
Door deze contacten en het leren van hun taal realiseert hij voor het eerst dat je met taal wat kan bereiken.

Naar Texas

Na de middelbare school gaat hij naar de universiteit 40 minuten verderop. “Je ging naar de universiteit die het dichtste bij was en studeerde wat er op die universiteit werd geboden. Je had weinig keus. Het was om wat te doen te hebben.”
De bombardementen bij de universiteit werden heftiger. Daarop besloot zijn moeder dat hij naar zijn oom in Texas, Houston moest gaan voor zijn studie. Om daar te komen, had hij wel een werk- of studievisum nodig. Maar in Libanon was geen Amerikaanse ambassade. In Nederland wel. Hij reisde naar Nederland met de intentie om daarna door te reizen naar Texas.

Nederland

In Nederland krijgt hij het advies, van een goede vriend van de familie, dat het beter is om in Nederland te blijven en de taal te leren. “Ik sprak alleen Arabisch en Frans. Ik moest toch een nieuwe taal leren. Het maakte mij niet uit.”
In de beginperiode in Nederland heeft hij veel heimwee. Zijn plan is vier jaar studeren en dan zo snel mogelijk weer naar huis. Hij meldt zich aan voor de studie Bouwkunde bij de Technische Hogeschool in Delft. Voor hij wordt toegelaten moet hij eerst examens in het Nederlands doen omdat hij geen EU burger is. Dit gaat via de Delftse methode. De examens wis- en scheikunde haalt hij vlot. Voor het natuurkunde examen moet hij nog beter de Nederlandse taal beheersen.

Lingo

Hij krijgt de tip: “Neem een Nederlandse vriendin dan heb je de sleutel tot de taal.” Hij neemt de tip ter harte en meer. “Het was ook de tijd van Lingo. Dat keek ik elke avond én ik kocht de Telegraaf, dat was een eenvoudig te lezen krant. Als ik ’s ochtends in de tram zat las ik de koppen en kreeg ik tegelijkertijd mee hoe Nederland dacht over het Midden Oosten.” Zijn motivatie om Nederlands te leren is groot ook omdat hij na het behalen van de examens de helft van het schoolgeld terug krijgt. Met succes. Hij haalt de examens en gaat van het verdiende geld op vakantie.

Meertalige opvoeding

Na zijn studie in Delft gaat hij werken en leert zijn vrouw kennen. Een Italiaanse. Samen hebben ze twee kinderen die ze meertalig opvoeden. “Dat is de afspraak” zegt Hicham beslist. “Mijn vrouw spreekt uitsluitend Italiaans met de kinderen. Ik spreek en onderwijs de kinderen alleen in het Arabisch. Overdag op de Britse school leren ze Engels en Nederlands. Zo leren de kinderen, gratis en voor niets, vier talen vloeiend. Als ze volwassen zijn kunnen ze hiermee overal terecht in de wereld.”

Discipline

Na een lange moeilijke periode van tegenslagen is Hicham zijn zelfvertrouwen en zichzelf kwijt geraakt. Hij wil een manier vinden, ‘een discipline’, waar hij zich volledig op kan focussen.
In het verleden tolkte en onderhandelde hij regelmatig voor zakenmensen uit het Midden-Oosten. Dat ging hem goed af. Hij kreeg complimenten over zijn prachtige uitspraak en zinsopbouw voor zowel het Engels als het Nederlands. Daar werd hij vrolijk van. Toen hij later professionele tolken ontmoette wist hij wat hij moest gaan doen om zijn zelfvertrouwen terug te winnen. Hij meldde zich aan bij de Stichting Instituut van Gerechtstolken & -Vertalers (SIGV), haalde het diploma en werd beëdigd en ingeschreven in het register. Missie geslaagd. Zelfvertrouwen terug.

Per toeval tolk

Vervolgens doet hij lange tijd niets met zijn diploma en vergeet het zelfs een beetje.
“Totdat ik een telefoontje van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) kreeg. Ze hadden mijn naam gevonden in het register. Ze vroegen of ik zin had om voor hen te komen tolken.” De tolkendienst was voor de IND op Schiphol, het aanmeldcentrum. Ondanks zijn verbazing en angst om het fout te doen, probeert hij het toch. “Achteraf had ik het idee dat het wel redelijk was gegaan. Zeker weten deed ik dat niet. Niemand gaf feedback.”
Al snel werd hij gevraagd voor meer tolkendiensten.

Focus tot de laatste seconde

“Blijkbaar deed ik het goed. Nu krijg ik complimenten. En eerlijk is eerlijk: ik neem het ook zeer serieus. Als de telefoon gaat en ik heb een dienst van 10 tot 11 uur dan ben ik bezig met een missie. Pen en papier bij de hand en een fijne omgeving waarin ik ontspannen werk. Ook de kinderen weten dat. Als de telefoon gaat lopen zij naar een andere ruimte. Geen enkele moeite dat gaat automatisch ook mijn vrouw begrijpt dat volkomen.”

Focus tot aan de laatste seconden, telefonisch of op locatie. Hij wil er zeker van zijn dat hij altijd goed wordt begrepen. Als hij de indruk krijgt dat een cliënt het toch niet begrijpt dan meldt hij dat.
Zijn specialisaties zijn opsporing, verhoor en strafrecht. “Deze verschillende onderwerpen zijn spannend. Ik ben altijd benieuwd hoe een zaak zich verder ontwikkelt.”

Scherp blijven

Hicham vindt het tolkenvak een prima keuze voor jonge mensen: “Het helpt om je thuis te voelen in Nederland. En je doet iets terug voor Nederland. Je kan het jarenlang doen en je verdient er geld mee. Maar neem het serieus. Tolken is een gespecialiseerde discipline. Dat doe je niet even, en passant. Je moet blijven leren. Nieuwsgierig zijn naar verdieping en kennis. Niet alleen voor de Permanente Educatie (PE) punten maar voor jezelf omdat jij het belangrijk vindt. Nooit verslappen, scherp blijven en goed voor jezelf zorgen. Dan word je een top tolk!”