"Als tolk heb je levenservaring nodig, niet alleen de taal. Ik heb zoveel kennis in huis; dat helpt om een ander beter te kunnen begrijpen"
Ruba ZeinoRuba Zeino is in 1973 geboren in Damascus in Syrië. Vader was legerofficier en moeder huisvrouw. Zij zorgde voor de kinderen en legde haar universitaire studie opzij. De opvoeding is streng, strak en gedisciplineerd. Alles staat in het teken van school, hard leren en goede cijfers. Ruba: “Ik voelde me schuldig als ik thuiskwam met lage cijfers. Mijn ouders wilde ons een welvarende toekomst geven door ons hoog op te leiden. Zelf waren ze niet vermogend.”
Wetenschappelijk
Deze motivatie werpt vruchten af: “Mijn broers, zus en ik zijn wetenschappelijk opgeleid en bekleedden functies op het hoogste niveau. Zelf heb ik voedselwetenschappen gestudeerd aan de Universiteit van Damascus”.
Als ze 22 jaar is en afgestudeerd start ze als wetenschappelijk onderzoeker voor de Syrische overheid. Ze publiceert vijf prestigieuze onderzoeksartikelen in internationale wetenschappelijke tijdschriften. Waaronder de werking van gamma stralen op de houdbaarheid van voedsel.
Voor haar onderzoeken reist ze over de hele wereld en ontmoet mensen van verschillende talen en culturen. Ze spreekt naast het Arabisch vloeiend Engels. “Ik was dol op mijn werk en mijn ouders waren trots.”
Oorlog
Dan begint de oorlog in 2011 in Syrië. Ruba en Jozef wonen met hun dochtertje vlakbij Damascus.
Het eerste jaar valt het nog wel mee en is het nog redelijk veilig op straat. Het tweede jaar wordt het gevaarlijk. “Dagelijks moest ik 50 kilometer rijden naar mijn werk. Thuisblijven was voor de overheid geen optie. Je moest gaan en ik begreep dat. Meerdere collega’s zijn daardoor niet meer in leven. Ik heb de dood in de ogen gezien.”
Ze wachten tot het allerlaatste moment: “Ik wilde niet weg. Ik was niet meer jong, had een zeventienjarige carrière opgebouwd in Syrië en ik was ook nog het laatste kind dat het nest verliet. Mijn ouders zeiden: ga Ruba nu het nog kan. Een zeer moeilijk besluit: het was voor de toekomst van onze dochter.”
Kaatsheuvel
In Nederland kwamen ze letterlijk met niets. Na zeven maanden kregen ze een huis in Kaatsheuvel toegewezen. De gemeente Kaatsheuvel hielp ze met alle denkbare zaken. Een toezichthouder zei: “Ruba en Jozef zijn net als vrienden van mij daarom help ik ze zo graag.”
Voor Ruba was een uitkering geen optie en daarom stortte ze zich op de Nederlandse taal. In 2015 slaagde ze voor het B2 taalniveau en in 2016 kregen Jozef én zij de tip van het UAF om opgeleid te worden tot tolk via TVcN (nu Global Talk). Daarnaast kreeg Ruba de kans om een half jaar stage te lopen in haar vak als wetenschapper. Ze grijpt beide kansen aan: “Het was een hele drukke tijd met een strakke planning.”
Tolk
En dan ineens is ze geslaagd als tolk. Met moeite neemt ze afscheid van haar stageplek als wetenschapper. Ze had nooit gedacht of zelfs verzonnen dat ze ooit tolk zou worden. Ze gaat meteen aan de slag als tolk. “Bij mijn eerste telefonische tolkenopdracht was ik zo ontzettend zenuwachtig dat ik van de spanning niets meer verstond. Het was allemaal zo nieuw.”
Ook al zijn het inhoudelijk pittige gesprekken met vaak meerdere gesprekspartners aan de andere kant van de lijn, went ze snel. “Eerst durfde ik niets te zeggen als iedereen door elkaar sprak.” Nu vraagt ze rustig of iedereen afzonderlijk iets wil zeggen en ze vraagt om een herhaling van de boodschap als ze het niet heeft verstaan. “Ik ben eindverantwoordelijk voor de kwaliteit van de vertaling én dat iedereen elkaar goed begrijpt tijdens het gesprek.”
Een nieuwe uitdaging volgt snel. Ruba heeft vanuit haar wetenschappelijke achtergrond een geweldige schat aan medische kennis en termen in het Arabisch. Om grip te krijgen op de Nederlandse medische zaken stelt ze lijsten op met alle Nederlandse medische termen die er online zijn. Net zolang totdat ze de meeste kent. “Echt leuk is dat ik nu veel complimenten krijg van doctoren over mijn medische kennis. Daar word ik gelukkig van.”
Toekomst
Jozef, de man van Ruba is ook tolk. Samen hebben ze de opleidingen tot tolk doorlopen. “Jozef werkt boven en ik beneden. Toen onze dochter nog jong was vond ze dat niet fijn. Vriendinnetjes konden overdag niet komen spelen. We moesten gewoon geld verdienen ook voor haar toekomst. Ze is nu zestien jaar en begrijpt het beter. Ook voor mijn eigen dochter ben ik streng. Ik wil dat ze in de toekomst hoogleraar geneeskunde wordt. Met doorzettingsvermogen kan ze alles bereiken en genoeg geld verdienen om te doen wat ze leuk vindt.”
In de tussentijd is Ruba meerdere keren benaderd om als wetenschapper te werken in Nederland. “Om eerlijk te zijn hoeft dat voor mij niet meer. Ik ben nu eigen baas verdien genoeg geld en heb alle vrijheid.”
Tot slot wil Ruba nog iets persoonlijks zeggen:
“Global Talk, dank jullie wel voor de kansen die ik heb gekregen om mijn toekomst op te bouwen in Nederland. Jullie stelden mij op prijs. Vanaf dat moment begon het leven mij weer toe te lachen.”
En wij bedanken jou Ruba: met een diepe buiging.