“Natuurlijk is communicatie niet alleen maar woorden. Het is veel meer dan dat. Het is ook houding en gedrag. Hoe beweegt of reageert iemand?”
– Wilma el Berrah-van Melzen
Dit is het bijzondere verhaal van Wilma el Berrah-van Melzen. Al meer dan 44 jaar verbonden met Global Talk en de tolkentelefoon.
Groningen
Wilma wordt geboren in Groningen. Na het overlijden van haar moeder gaan Wilma en haar zusje naar het pensionaat.
Wilma: “Dat ging zo in die tijd, onze vader kon door zijn werk niet voor ons zorgen.” Na het pensionaat gaat Wilma naar de middelbare school in Veendam en daarna aan de slag bij het Bio Vakantie oord in Arnhem. Wilma: “In die periode was in de bioscoop, voorafgaand aan de pauze, een promotiefilmpje te zien. De beelden van revaliderende gehandicapte kinderen spraken me enorm aan.”
Thuis met de kinderen
Iets later ontmoet ze haar Marokkaanse echtgenoot in het Arnhemse uitgaansleven. Ze trouwen en er komen kinderen. Ineens zit Wilma thuis. Haar man werkt als tolk Marokkaans bij het Tolkencentrum in vaste dienst. Dat wilde zeggen: wachten totdat er gebeld werd voor een Marokkaanse tolkdienst. In die tijd waren dat enkele aanvragen per dag. Best saai en de dagen duurden lang. Om de tijd te doden maakte hij regelmatig een ommetje door het park en was dan een tijd onbereikbaar. Het was de tijd van de vaste telefoons.
Tolkentelefoon
Hoe loste hij dit op? Simpel. Op het moment dat hij weg ging van kantoor zei hij: “Wilma is thuis. Bel haar als er een aanvraag is.”
Wilma: “Ik vond het hartstikke leuk. Ik had wat te doen. Klein detail: ik sprak nog niet vloeiend Marokkaans, maar ik redde me wel.”
Near-native
Door haar talenknobbel, doorzettingsvermogen en nieuwsgierigheid spreekt ze binnen korte tijd wel vloeiend Marokkaans Arabisch. Niveau ‘near-native’. In 1980/81 wordt ze gevraagd om op iedere dinsdagmiddag te tolken op het Marokkaans Arabisch spreekuur bij het toenmalige Bureau voor Rechtshulp in Nijmegen.
Wilma: “Heerlijk, kinderen naar school, oppas geregeld en gaan.”
Kort daarna wordt Wilma gevraagd voor het opzetten en uitvoeren van de selectie procedure voor tolken bij het Tolkencentrum in Arnhem ( Later TVcN en nu Global Talk). Door de eerste stroom asielzoekers moesten er snel tolken worden ingeschreven. Ze krijgt een vast contract van 20 uur.
Faciliteren
Daarnaast werkt ze ook als tolk en tolkencoach: “In contact blijven met de werkvloer, de hulpverleners en de cliënten. Zo goed mogelijk de boodschap overbrengen. Er voor zorgen dat deze op de juiste manier kan worden ontvangen. Iedereen verdient het dat hij zijn verhaal kan vertellen. En ik faciliteer dat dit verhaal juist wordt ontvangen.”
Communicatie
Bevlogen: ‘Natuurlijk is communicatie niet alleen maar woorden. Het is veel meer dan dat. Het is ook houding en gedrag. Hoe beweegt of reageert iemand? Waarom is dat? Het is belangrijk dat je peilt waarom iemand een bepaalde vraag stelt. En ook dat je weet waarom een antwoord omslachtig wordt geformuleerd. Als je deze kennis niet hebt, verloopt de communicatie moeizaam.”
Als tolk bemoei je niet met het gesprek
Wilma:” Tijdens een tolkendienst waar de communicatie stroef verloopt, zeg ik wel eens: “Ik ga nu even buiten mijn boekje.” En dan geef ik tips aan de gespreksleider hoe de communicatie soepeler kan verlopen. Bijvoorbeeld door korte duidelijke gesloten vragen te stellen. Zo sluit je uit dat je in plaats van een lang antwoord een duidelijk ja of nee krijgt. Of ik licht toe dat in de Marokkaanse cultuur tegen dingen soms nét iets anders aangekeken wordt. ”
Meer dan 44 jaar tolk
Wilma el Berrah- van Melzen al meer dan 44 jaar tolk Marokkaans met Fingerspitzengefühl. Daarnaast coach/trainer en geeft ze Marokkaanse les. Nu is ze met pensioen. Heerlijk niks doen en achterover leunen? Welnee, met de energie van een jonge meid tolkt ze nog regelmatig. “Voor het geld hoeft het niet meer. Dat was trouwens nooit mijn drijfveer. Iets wezenlijks betekenen voor anderen mensen vind ik het belangrijkst.”