Blog

Opzoek naar de paashaas en het geverfde ei

Door Nicky Klomp

“De paashaas en de geverfde eieren zijn een oud heidense traditie dat past dus niet in onze Protestantse kerk.”

Zondagsschool juffrouw

De paashaas en de geverfde eieren kregen met deze uitspraak het stempel van een beetje fout maar wel lekker. En wat blijkt, na een grondige speurtocht, is de oorsprong terug te vinden in verschillende landen, culturen én in de christelijke traditie.

Kleur en vruchtbaarheid

Eieren zijn al lange tijd een symbool voor vruchtbaarheid en luiden daarmee de nieuwe lente in. Al duizenden jaren eieren verven mensen eieren met de komst van het lenteseizoen. De Perzische geverfde eieren zijn ware kunststukjes en worden door volwassenen en kinderen minutieus beschilderd. In het vroegere Perzië (nu Iran), gebeurde dit tijdens het feest Noroez, het Perzische nieuwjaar dat samen met de equinox in de lente valt. Tijdens de equinox is de lengte van dag en nacht overal op aarde gelijk dat is rond 20 maart.

Vruchtbaarheid en het vieren van het begin van de lente is wat we in zekere zin ook in Nederland en Europa doen. Maar waarom zijn er zoveel eieren met de Pasen?

Een eieren berg

Tijdens de 44 dagen voor Pasen werd er vanuit het christelijke (katholieke) geloof gevast. Dat betekende onder andere geen vlees en geen eieren eten. De kippen wisten dat niet en stopten ook niet met eieren leggen. Aan het einde van de vastenperiode was er dus een groot overschot aan eieren. Deze berg moest met Pasen opgegeten worden. Om de paastafel feestelijk te maken schilderden de kinderen de eieren in vrolijke kleuren zodat ze leken op de komende kleurige bloemen van de lente.

Ook in Europa zag men in eieren groeikracht en vruchtbaarheid en werden ze in akkers gestopt voor een goede oogst. Hou dit even in gedachten want het is de opmaat naar de paashaas.

Haas van Ostara

De oorspong van de paashaas begint bij de Teutonen: een Germaanse stam die in de laatste eeuw voor Christus van het wereldtoneel verdween. De stam had verschillende tradities en verhalen over de godin Ostara. Eén verhaal vertelt hoe een klein meisje een gewond vogeltje vond. Ze bad tot Ostara om hulp. De godin kwam snel. Ze zag dat het vogeltje er heel slecht aan toe was en veranderde het in een haas. Aan het meisje vertelde ze dat de haas voortaan één keer per jaar terug zou komen om gekleurde eieren te leggen. En dat was in de lente.

Tot slot

Deze zoektocht naar de herkomst van de paashaas en de geverfde eieren is verre van compleet maar verklaart met een beetje fantasie de geverfde eieren van de paashaas, de vele eieren bij het paasontbijt en…. het eieren zoeken in de tuin.

Fijne Paasdagen en een mooie lente.