Shavan Khudaida is al jaren tolk bij Global Talk en tolkt meerdere keren op een dag voor onderwijsinstellingen in het Arabisch Syrisch en Kermandji van en naar het Nederlands. De gespreksvoerders zijn onderwijsbegeleiders (OB) en leerkrachten.

Zijn hulp wordt ingeroepen bij advies-en intakegesprekken, gedragsproblemen en bij het bijzonder onderwijs advies. De setting is normaal gesproken met de anderstalige ouders, leerling de gespreksvoerder van de school en de tolk. 80% van de ouders waar Shavan voor tolkt zijn van Syrische afkomst.

Analfabetisme

Naast dat anderstalige ouders de Nederlandse taal niet of nauwelijks spreken heeft een deel zelf geen onderwijs genoten in het thuisland en zijn analfabeet. Deze ouders vinden school minder belangrijk en willen graag dat hun kinderen zo snel mogelijk aan het werk gaan en geld verdienen. Dat zijn ze gewend vanuit hun eigen cultuur.

In deze gesprekken zijn de ouders meegaand, stellen geen kritische inhoudelijke vragen in de hoop dat hun kind snel de school afmaakt en de arbeidsmarkt betreedt.

Belangrijke cultuurverschillen

Lastiger zijn adviesgesprekken naar het voortgezet onderwijs met anderstalige ouders die wel onderwijs hebben gehad. Bij deze gesprekken is er vaak onbegrip en verbazing over het schooladvies:

“In Syrië bijvoorbeeld is de eindtoets doorslaggevend. De hoogte van de score bepaalt waar je je vervolgopleiding gaat doen en is leidend voor de toekomst van het kind én van de ouders.”

Score en advies

In Nederland daarentegen is de eindtoets ook belangrijk maar het advies van de school voor vervolgonderwijs doorslaggevender. Als het schooladvies redelijk overeenkomt met de toets dan zijn de ouders en de leerling vaak tevreden. Maar als de eindtoets hoger is qua score dan het schooladvies dan is er totale onbegrip bij de ouders en kunnen de emoties hoog oplopen.

Belangrijk advies

Shavan: “Geef de anderstalige ouders vooraf voldoende eenvoudige informatie in hun eigen taal over het Nederlandse onderwijssysteem zodat ze het advies wel goed begrijpen.”

LOWAN legt het ook heel duidelijk uit met video’s in het Nederlands, Engels en in het Arabisch.

Bijzonder onderwijs

Bij schooladvies voor het bijzonder onderwijs ervaart Shavan nog meer en vaak langdurig onbegrip van de ouders.
“De ouders begrijpen niet waarom hun kind naar het bijzonder onderwijs moet. Ze krijgen uitleg van de gespreksvoerder dat het kind/leerling extra onderwijsondersteuning nodig heeft. En, dat het gaat om dezelfde boeken en leerstof maar dat het meer is toegespitst op het tempo en het leervermogen van het kind.”

Schaamte

Als de ouders en de leerling uiteindelijk de nieuwe bijzonder onderwijsschool gaan bezoeken volgt een nieuw schrikmoment. De ouders zien op het schoolplein en in de klassen leerlingen met een duidelijke fysieke beperking. Hun reactie is dan vol afschuw en afwijzend omdat hun eigen kind namelijk helemaal niet zo ’gek’ is als deze leerlingen. Diepe schaamte en onwetendheid spelen hierbij een grote rol en raakt hen diep.

“Ook hier is het noodzakelijk als er stap voor stap eenvoudige meertalige informatie paraat is zodat ouders beter weten en begrijpen waar ze aan toe zijn.” Aldus Shavan.

Soepeler met video

“Tijdens corona verliepen bijna alle gesprekken via video. Ik ervaarde dat als positief. De ouders zaten comfortabel thuis en voelden zich meer op hun gemak. We konden elkaar zien en op lichaamstaal en houding inspelen. De gesprekken verliepen hierdoor veel soepeler.”

Een aanrader!