De rol van een tolk in het onderwijs

‘Iedereen verdient het om begrepen te worden’

 

 

De rol van een tolk in het onderwijs: ‘Iedereen verdient het om begrepen te worden’

Suzanne Koeman is geen docent, maar speelt wel een cruciale rol als coördinator voor passend onderwijs. Ze werkt al meer dan tien jaar met anderstaligen en nieuwkomers. In haar rol voert ze zorggesprekken en biedt ze extra ondersteuning voor leerlingen zodat zij hun lessen optimaal kunnen volgen.

Dat varieert van het begeleiden van leerlingen bij het overstappen naar andere scholen tot het bespreken van serieuze onderwerpen zoals armoede, incidenten op school en gezinsproblematiek.

Hoe verloopt het gesprek met een tolk?
De meeste gesprekken met een tolk voert Suzanne telefonisch. “Het is soms prettiger voor een anderstalige ouder als de tolk niet fysiek aanwezig is. In alle anonimiteit een gesprek voeren voelt dan veiliger en meer vertrouwd. Dit komt omdat er nog wel eens sprake is van schaamte binnen bepaalde culturen”.

Dit is niet altijd het geval. Er zijn ook gevallen waarin Suzanne er bewust voor kiest om juist een tolk op locatie in te zetten, maar alleen als het gesprek zich daarvoor leent. In alle gevallen neemt ze uitgebreid de tijd om vooraf af te stemmen met de tolk en de anderstalige. “Ik vraag of beide elkaar goed verstaan en controleer of alles duidelijk is voordat we het gesprek ingaan. Vervolgens luister ik actief mee. Het is belangrijk dat de anderstalige het goed begrijpt, maar ook dat diegene zelf goed wordt begrepen.”

De sleutel van het begrijpen
Een groot deel van Suzannes werk draait om het overbruggen van cultuurverschillen. “Ik leg rustig de anderstalige ouders uit waarom we bepaalde gesprekken voeren, wat ons opvalt bij de leerlingen en waar wij ons zorgen om maken. Dit helpt om misverstanden te voorkomen en zorgt ervoor dat beide werelden elkaar beter begrijpen.”

De anderstaligen reageren bijna altijd positief op de mogelijkheid om een tolk in te zetten. “Het inzetten van een tolk verlaagt de drempel en geeft het vertrouwen dat ze in hun eigen taal kunnen communiceren. Hierdoor stellen ze zich vaak meer open, waardoor ik waardevolle informatie krijg die ik zonder tolk zou missen.”

Een tolk biedt dé oplossing
Suzanne vindt het belangrijk een gelijkwaardig gesprek te voeren met de ouders van de leerlingen. Zonder tolk kan dit niet altijd, omdat je elkaar dan in veel gevallen lastig kunt begrijpen. “Ouders willen écht betrokken zijn bij hun kind. Het inzetten van een tolk laat zien dat we, samen met de ouders, beslissen wat goed is voor het kind. We proberen ons te verplaatsen in hoe we anderstalige ouders kunnen bereiken en ze betrokken laten voelen bij wat er gebeurt op school. We hebben ook aandacht voor uitleg over de verwachtingen die we in Nederland hebben aan ouders in het onderwijs.”

Een moment dat Suzanne is bijgebleven, was een intakegesprek met een Syrische vader en zijn zoon. De zoon volgde al meer dan een jaar lessen in Nederland en sprak gedeeltelijk Nederlands. “Hij beantwoordde mijn vragen in het Nederlands, terwijl de tolk insprong waar nodig. De tolk betrok de vader actief bij het gesprek, zonder zelf op de voorgrond te treden. Het voelde alsof de tolk een onzichtbare brug bouwde tussen ons. Dat maakte het gesprek voor iedereen prettig.”

Het gebruik van tolken is volgens Suzanne essentieel voor haar werk. “Sommige  gesprekken kun je niet via Google Translate voeren. Er zit zó veel emotie en belang bij. Een tolk zorgt ervoor dat vragen goed overkomen en dat er geen verwarring ontstaat. Ik hoop dat tolken laagdrempelig ingezet blijven worden. Iedereen verdient het om gesprekken volledig te begrijpen én begrepen te worden. Dat is voor mij het belangrijkste.”