Blog

In 2018 waren de Olympische Winterspelen in het Zuid-Koreaanse Pyeongchang. Onze sporters en supporters waren zeer te spreken over de vriendelijkheid en gastvrijheid van de Zuid-Koreanen, dus leek het ons leuk om deze cultuur onder de loep te nemen!

Kibun

Kibun speelt in Zuid-Korea een grote rol. Het is een woord dat niet letterlijk vertaalbaar is, maar het komt het dichtst bij termen als trots, gezicht (figuurlijk), stemming, gevoelens of gemoedstoestand. Als je iemands kibun kwetst, kwets je hun trots, waardoor ze hun waardigheid en gezicht verliezen.

Koreaanse interpersoonlijke relaties werken volgens het principe van harmonie. Het is belangrijk om altijd een vredige, comfortabele sfeer te handhaven, ook al betekent dit dat je een leugentje om bestwil moet vertellen. In het bedrijfsleven wordt het kibun van een manager beschadigd als zijn ondergeschikten niet het juiste respect tonen. Het kibun van een ondergeschikte wordt beschadigd als zijn manager hem in het openbaar bekritiseert.

Het is belangrijk om te weten hoe je de staat van het kibun van iemand anders kunt beoordelen, hoe je kunt voorkomen dat je de ander kwetst en hoe je jouw eigen kibun tegelijkertijd kunt behouden.

Nunchi

Dit is het vermogen om het kibun van een andere persoon te bepalen door je ogen goed te gebruiken. Het is essentieel om de gemoedstoestand van iemand anders te beoordelen en om het kibun van de persoon te behouden. Nunchi wordt bereikt door heel goed naar lichaamstaal te kijken en te luisteren naar de toon en wat er wordt gezegd.

Wat is je naam?

In Zuid-Korea gebruiken ze namen omgekeerd; eerst de familienaam (achternaam), een tweede familienaam gedeeld door iedereen van die generatie en tenslotte de voornaam. Het is zeer onbeleefd om een Koreaan met zijn of haar voornaam aan te spreken. Je spreekt iemand altijd aan met mevrouw, meneer en dan de familienaam. In het zakenleven spreek je iemand aan met zijn professionele titel, bijvoorbeeld Mr. President. Iemand bij de voornaam aanspreken doe je pas wanneer je daar toestemming voor hebt.

Buigen

In Zuid-Korea is buigen de traditionele manier om te begroeten. Bij mannen wordt het buigen vaak ook begeleid door een handdruk. Daarbij moet de linkerhand de rechteronderarm ondersteunen. Koreaanse vrouwen schudden elkaar niet altijd de hand en zullen eerder een hoofdknikje geven dan een volle buiging. Wanneer je vertrekt dan maak je voor iedereen individueel een buiging.

Geen nee

Communicatie kan lastig zijn in Zuid-Korea, omdat men een hekel heeft aan ‘nee zeggen’. Dit wordt beschouwd als slechte etiquette. Gesprekken of discussies kunnen dan lang duren vanwege het vermijden van afwijzing of weigering. Als verontrusting verbaal of visueel wordt getoond, is dit een teken dat er iets niet klopt. Een goede houding en positieve lichaamstaal (echter niet overmatig) zijn het gunstigst in meetings; geduld en beleefdheid moeten altijd worden gehandhaafd.

Met twee handen

Gebruik verder altijd twee handen, of steun je rechterarm met je linkerhand, bij het doorgeven van visitekaartjes, geschenken of bij het ontvangen van een item. Respect, vertrouwen en tevredenheid worden getoond door een diepere buiging.

Do and don’ts

Het is beledigend voor Koreanen om aangeraakt te worden door iemand met wie ze onbekend zijn.
Vermijd uitgestrekte of gekruiste benen en beperk armbewegingen bij het uitleggen van iets om de persoonlijke ruimte van anderen te omzeilen.
Wil je iemand wenken, doe dat dan niet met je wijsvinger en je handpalm naar boven maar met je handpalm naar beneden en alle vingers bij elkaar in een klauwbeweging.
Ook met oogcontact moet je rekening houden. Hoewel wij direct oogcontact als eerlijk beschouwen, kunnen Koreanen direct en langdurig oogcontact als een uitdaging zien en beschouwen dit als onbeleefd, vooral wanneer je oogcontact maakt met mensen met een hogere sociale status.

Cadeautjes

Koreanen zijn gulle mensen en geven graag geschenken. Hoe ga je daarmee om?

Accepteer het geschenk met beide handen, maar open het nooit onmiddellijk, wacht tot de gever afwezig is. Vaak vertelt men je zelfs wat erin zit.
Het is gebruikelijk dat jij de ander ook een geschenk geeft, bij voorkeur van vergelijkbare waarde, maar dat is natuurlijk lastig in te schatten van tevoren. Wees in ieder geval niet te zuinig, zeker niet als het om een oudere gaat.

Geen vier wel zeven

Koreanen genieten van westerse geschenken en vinden het leuk om vooral iets te krijgen wat echt uit jouw land komt. Vermijd aantallen van vier, want dat is een ongeluksgetal. Zeven is een geluksgetal.
Ook houden de Koreanen ervan als het cadeau mooi verpakt is. Vermijd donker en rood papier. Groen en geel zijn heel gebruikelijk of gebruik blauw, want dat is in Zuid-Korea een gelukskleur. Er bestaat zelfs een blauwe kleur die ‘Seoul blauw’ wordt genoemd.

Op visite

Word je bij iemand thuis uitgenodigd, neem dan altijd voor de gastvrouw een geschenkje mee, zoals bloemen, chocolade, snoepjes of koekjes. Neem liever geen alcohol mee, want je weet niet of men dit drinkt. Geef verder nooit scherpe cadeaus als scharen of messen en schrijf een begeleidend kaartje nooit in rode inkt. Dit staat namelijk symbool voor het beëindigen van een relatie en zelfs de dood.

Eten en drinken

Voedsel en dineren zijn belangrijke onderdelen van de Koreaanse cultuur en worden gebruikt om relaties op te bouwen. Wees sociaal en werk aan het vormen van goede associaties voor plezier en zaken, omdat ze met elkaar verbonden zijn.

In een restaurant of bij iemand thuis, wacht je sowieso altijd tot de gastheer aangeeft te gaan zitten. Krijg je de ereplaats toegewezen (kijkend naar de voordeur), is het uit nederigheid beleefd om licht bezwaar te tonen. Ouderen worden altijd als eerste geserveerd en iedereen wacht tot de oudste begint met eten.

Wie schenkt in?

Je schenkt verder niet je eigen drankje in, maar laat dit door een ander doen. Je toont dus wel goede manieren als je voor een ander een drankje inschenkt. Vrouwen schenken vaak voor mannen in, maar niet voor andere vrouwen. En denk er ook aan dat Koreanen niet van weigering houden. Is je glas leeg, dan kun je niet weigeren als het weer wordt bijgeschonken. Dus wanneer je genoeg hebt, zorg dan dat er nog wat in je glas zit.

Ssssst

Worden schalen met voedsel doorgegeven, neem deze dan ook net als cadeaus met twee handen aan of ondersteun je rechterarm met je linkerhand. Heel goed om te onthouden is dat je met eetstokjes nooit mag wijzen of rechtop in een kom mag zetten. En ook goed om te weten is dat tijdens het eten lange stiltes kunnen vallen. Socializen komt meestal pas wanneer iedereen is uitgegeten.

Ga jij maar zingen

Ben je met een gezelschap in een restaurant dan is het beleefd als genodigde aan te bieden om de rekening te betalen, maar over het algemeen betaalt de gastheer voor iedereen. Zie je in een restaurant een bordje met ‘geen fooi’, doe dit dan ook niet. En word je na het eten uitgenodigd om nog door te gaan met een drankje of feestje, weiger dit dan niet. Ook kan het soms voorkomen dat je na het eten wordt gevraagd om iets te zingen. Doe dit gewoon met enthousiasme in plaats van te weigeren. Zoals eerder gezegd…Koreanen houden niet van weigering.

Op tijd en op sokken

Bij een Koreaan thuis worden uitgenodigd wordt beschouwd als een eer, vooral als het om een maaltijd gaat. Het is dus essentieel om dit als zodanig te behandelen. Wees beleefd, respectvol en observeer hun gewoonten. Vraag om te beginnen bij binnenkomst of men het fijn vindt als je je schoenen uittrekt. Dit is doorgaans gebruikelijk, maar door invloeden van westerse culturen is deze traditie ook wel afgenomen. In ieder geval toon je respect door het te vragen. Neem verder altijd een geschenk mee om de vriendelijkheid van de gastheer te beantwoorden. Stipt op tijd zijn wordt zeer gerespecteerd, maar het is mogelijk om tot dertig minuten te laat aan te komen zonder dat men daar aanstoot aan neemt.

Taboes in de Zuid-Koreaanse cultuur

Tot slot nog enkele taboes, waarvan sommigen al eerder in deze blog zijn genoemd:

Draag geen schoenen in gebedshuizen, waar mensen worden aanbeden of bij mensen thuis.
Plaats je voeten niet op meubels. Dit doe je thuis misschien, maar niet bij anderen.
Eet of drink niet in het openbaar terwijl je loopt.
Plaats je duim niet tussen je middel en wijsvinger terwijl je een vuist maakt, omdat dit een obsceen gebaar is. (Bij ons trouwens ook, dus gewoon nooit doen).
Gebruik geen rode inkt. Dit is een symbool van de dood en is alleen gereserveerd voor het schrijven van de namen van de overledene. Het wordt als ongelukkig beschouwd en stelt voor dat je de dood wenst van de ontvanger.
Gebruik het getal vier niet als het enigszins mogelijk is, zoals bijvoorbeeld het geven van vier bloemen of vier chocolaatjes. Vier wordt als ongelukkig beschouwd vanwege de gelijkenis tussen het Koreaanse woord voor de dood en de uitspraak van het woord vier.
Sta niet te dicht bij mensen die je voor het eerst ontmoet. Respecteer persoonlijke ruimte en houd dus een armslag tussen jou en de ander.
Vermijd weigeringen, want dit wordt gezien als slechte etiquette.

Culturele oplossingen

Ben je op zoek naar een van onze culturele oplossingen? Waarbij Global Talk je leert om culturele sensitiviteit te ontwikkelen?