Case

Een aantal weken geleden heeft Anneke Boerma van Stichting Seguro contact gezocht met Global Talk Impact. Seguro is een aantal jaren klant en zet regelmatig een tolk in voor de opvang van ongedocumenteerde mannen, vrouwen en kinderen.

Anneke Boerma vraagt onze hulp om Fanga Musow prominenter op de kaart te zetten zodat bekender wordt wat ze doen en daar meer financiële middelen voor nodig zijn. We gaan in gesprek met Anneke Boerma, coördinator Seguro en Jessica Deykerhoff, sociaal juridisch begeleider en Carolina en Shakira (namen zijn veranderd). Zij zijn bewoners.

 

Wat is je binding met Fanga Musow?

Jessica: “Ik ben opgegroeid met hele sterke vrouwen in mijn familie, die allemaal stuk voor stuk op hun manier succesvol zijn en die allemaal hebben geleerd om dat samen te doen. Dus dat je alleen niet komt, waar je wilt zijn. Dit zou ik deze vrouwen ook willen meegeven door hen te helpen .”

Carolina: Ik kom uit Iran en worstel met een trauma. Ik ben blij dat Fanga Musow me heeft opgevangen want nu kan ik in behandeling en kan ik naar de dokter. Ook probeer ik de Nederlandse taal te spreken. Ik doe echt mijn best om de woorden te leren.

Shakira: “Ik woon met mijn dochter van 10 jaar in het huis. Wij komen uit Venezuela. Mijn dochter gaat nu naar school en spreekt al heel goed Nederlands, Ik ben trots op haar.”

Anneke: “Mijn persoonlijke binding is dat ik van kinds af aan altijd geïnteresseerd ben in heel veel verschillende culturen en zelf ook een tijdje in Namibië heb gewoond. De persoonlijk verhalen van mensen uit andere culturen boeien me, of beter gezegd raken me.” Anneke geeft een voorbeeld van een theaterstuk waar één van hun vrouwen speelde:

“De vrouw was al op de vlucht vanaf haar veertiende jaar. In de voorstelling werd de vlucht van Afrika naar Nederland beeldend neergezet zodat ook niet vluchtelingen zich in de situatie konden verplaatsten. Een toilethokje volgepropt met mensen stelde de boot voor. Toen de mensen in deze boot aan land kwamen, stapten nog maar de helft van de mensen uit. De rest had het niet overleefd.”

Anneke: “Deze voorstelling raakte me diep. Daar heb je geen woorden voor.”

Hoe vertel je aan een moeder en kind op de vlucht wat Fanga Musow is?

Anneke: “Ik vertel dan dat het een tijdelijk thuis is voor vrouwen, vaak moeders, die hulp krijgen om sterk te blijven voor hun zelf en voor hun kinderen.

Als de vrouwen sterk zijn waarom komen ze dan naar jullie?

Jessica: “Omdat sterk zijn niet betekent dat je alles op een rijtje hebt. Sterk zijn betekent ook dat je hulp zoekt als je bang bent en een nieuw leven wilt opbouwen. En als je die hulp accepteert, is dat sterk.”

Hoe komen ze bij jullie terecht?

Anneke: “De reis is altijd indrukwekkend. De mensen die bij ons komen, hebben een lange tocht naar Nederland achter de rug. Ze denken hier eindelijk veilig te zijn. En dan komen ze erachter dat het hier niet makkelijk gaat. Eerst komen ze in het aanmeldcentrum en daarna in een asielzoekerscentrum.

Vervolgens gaan ze de procedures in, moeten ze bewijzen wie ze zijn en dat het vluchtverhaal klopt. Dat is ingewikkeld; vrouwen zijn bang om juist de heftige gebeurtenissen te benoemen zoals verkrachting, mishandeling of bedreiging.

Dat zijn gevoelige onderwerpen die ze moeilijk aan een wildvreemde verklaren. Terwijl dat een reden kan zijn waarom ze wél een verblijfsvergunning krijgt. Als de IND vervolgens meent dat hun verhaal of bewijs niet voldoende is, krijgen ze geen verblijfsvergunning.

In afwachting van de verdere procedure zitten ze in een gezinslocatie in het asielzoekerscentrum. Zonder papieren of bewijzen van een noodzakelijke vlucht. Bang dat ze weer teruggestuurd worden naar het land van herkomst. Sommigen nemen dat risico niet en vluchten de straat op.

Anneke: “Als wij een aanvraag krijgen voor opvang dan kijken we of er plaats is en kijken we naar de urgentie. We hebben plaats voor vijf gezinnen. Het huis en de opvang wordt bekostigd door fondsen en donateurs. Dat betekent dat we niet meer gezinnen kunnen opvangen. Maar het betekent ook dat we de vrijheid hebben om vanuit heel Nederland gezinnen op te vangen die wij urgent achten.”

Waarom hebben ze niet de juiste papieren bij zich?

Jessica: “Deze vraag krijgen we vaak. In Nederland is het vanzelfsprekend dat iemand altijd met een paspoort, zorgpasje, rijbewijs en betaalpasjes op pad is. Als je in een levensgevaarlijke situatie bent denk je alleen aan overleven. Er is niet altijd de tijd om een paspoort mee te nemen. En als je wel de tijd hebt en het meeneemt dan heb je nog de vlucht. Er zijn legio verhalen van documenten die in het water verloren zijn gegaan of daarna onbruikbaar waren. En wat dacht je van de documenten die zijn afgepakt door mensenhandelaren?”

 

Wat brengen jullie de vrouwen?

Anneke: “We bieden een stabiele situatie waarin ze eerst tot rust kunnen komen. Voor het verwerken van de trauma’s hebben ze nog geen tijd gehad. Vanuit de rustmomenten gaan we per persoon bekijken wat er aan de hand is. Wat ze nodig hebben. Voor de een is dat therapie, voor de ander een luisterend oor. Sommigen willen graag direct een vast ritme en dagbesteding zodat ze weer een doel ervaren in hun leven.”

Jessica: “Daarnaast loopt het juridisch perspectief. De hele asielprocedure nemen we opnieuw door. En we stemmen constant af wat de vrouw nodig heeft en waar we samen aan kunnen werken. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de vrouw zelf weer de regie oppakt en hoop krijgt in het leven.”

Shakira

Wat mensen zich niet realiseren, is dat het ook gaat om hoogopgeleide, intelligente vrouwen die een carrière hebben gehad in het land van herkomst. Als asielzoeker in Nederland mogen ze ineens niets meer zelf doen en ondernemen. Bij ons zie je dat, na een periode van rust, de motivatie groeit om de eigenwaarde en regie te herstellen.

Een goed voorbeeld is Shakira; zij blijft ondanks alle beperkingen gewoon doorgaan. Ze wil graag leren en is zeer intelligent. Dat zie je ook bij haar dochter, ze hebben dezelfde genen. Nieuwe zaken worden snel opgepikt en toegepast. Alleen Shakira mag geen opleiding volgen, ze is ouder dan 18 jaar en heeft geen BSN nummer. Zonder BSN kan je niets. Leren of werken is uitgesloten.
Maar Shakira is een doorzetter en ze verzint van alles om wél de taal te leren; via haar dochter via de televisie en door het telkens te spreken. Binnen korte tijd spreekt ze al aardig Nederlands.

Wat brengen jullie de kinderen?

Anneke: “Het is een plek waar je weer kind mag zijn. De kinderen moesten vluchten en hebben in een asielzoekerscentrum gezeten. Die onzekerheid zorgt ervoor dat ze een plek nodig hebben waar ze gewoon naar school kunnen gaan, Nederlands leren en vriendjes leren kennen.”

Elke woensdagmiddag zijn er activiteiten voor alle kinderen in huis. De vrijwilligers zorgen dat ze buiten kunnen spelen, voetballen, klimmen en klauteren. In het huis zijn meerdere kinderen. Dikwijls zijn ze tijdens de vlucht hun familie kwijtgeraakt. Daardoor trekken de kinderen in het huis erg naar elkaar toe en ervaren weer veiligheid en vertrouwen bij elkaar.

Hoe communiceren jullie met elkaar?

In de afgelopen jaren heeft Fanga Musow vele nationaliteiten in huis gehad. Zoals vrouwen uit Nigeria, Sierra Leone, Ivoorkust. Saoedi Arabië, Eritrea, Armenië, Venezuela en het Midden-Oosten. Een aantal vrouwen spreken behoorlijk Engels, anderen uitsluitend de eigen taal.

Tijdens het verblijf is het vooral van belang dat de vrouwen hun hele verhaal kunnen vertellen. En dat doen ze het liefst in hun eigen taal. Ze schakelen dan een telefonische tolk in via de tolkentelefoon van Global Talk.

Anneke: “Het telefoonnummer staat opgeslagen in mijn telefoon. Het is makkelijk: ik bel, geef mijn klantnummer en de gewenste taal door, bijvoorbeeld Farsi en binnen een paar seconden heb ik een tolk Farsi aan de lijn. Ik blijf dat een wonder vinden. Ik weet niet hoe jullie dat doen!”

Het echte wonder ontstaat als de vrouw de tolk hoort praten in haar eigen taal. Je ziet de vrouw opleven, veranderen en openbreken.

Maar eerlijk is eerlijk, ze zetten niet voor alles een tolk in. Zeker niet voor huis-tuin-en-keuken gesprekken. Dan proberen ze elkaar te begrijpen met handen en voeten en Google Translate. Een tolk wordt ingezet op de momenten dat het er echt toe doet want het is financieel een kostbare zaak.

Is het niet frustrerend dat je maar vijf opvangplekken hebt?

Ja, dat blijft ook een aandachtspunt maar we moeten reëel zijn. Als wij meer gezinnen in huis willen dan hebben we meer professionele hulp nodig en dat is kostbaar. Daarnaast gaat een groot deel van ons budget op aan leefgeld. Elk gezin krijgt € 50 per week.
Fanga Musow strijdt voor haar gezinnen zodat ze de grootst mogelijke kans krijgen voor de toekomst. Dit doen ze met fondsen en donaties. Echter het budget beperkt hen tot maximaal vijf gezin-opvangplekken. Er staan gezinnen op de wachtlijst. Schamele troost, als je wel als gezin bij Fanga Musow terecht kan, zijn je kansen groot voor een stabiele toekomst én een verblijfsvergunning. In totaal hebben ze ruim 70 vrouwen (met kinderen) opgevangen, waarvan ruim 90% uiteindelijk een verblijfsvergunning heeft gekregen en zo een nieuwe start kan maken.

Help je mee?

Global Talk Impact steunt Fanga Musow. Er zijn veel verschillende manieren waarop jij ook kan helpen. Elke bijdrage is welkom en helpt vrouwen en kinderen zonder geldige verblijfsvergunning op weg naar een betere toekomst.

Help je ook mee?